ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΚΗ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΣΚΟ

Αγαπητοί φίλοι.
Έγινε μια παρεξήγηση: Εγώ ήρθα εδώ πέρα νομίζοντας ότι θα έπαιζα κρουστά, συμμετέχοντας με την χορωδία Τρικάλων, τους σολίστ Καρνέζη – Παπαδόπουλο και τον λαϊκό βαρύτονο Δημήτριεφ, στο καινούργιο -όπως τουλάχιστον μου είπαν – ορατόριο του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους του Γιάννη Ρίτσου, με τον τίτλο Ή προοδευτική πέρδικα που συνδυάζει τα παραδοσιακά αγωνιστικά μουσικά στοιχεία με τα σύγχρονα δεδομένα”.
Προφανώς κάποιος ανόητος φαρσέρ θα ήταν! Με πήρε στο τηλέφωνο και μου είπε ότι τάχα δεν έπρεπε να λείψω, ότι έπρεπε να είμαι οπωσδήποτε και διότι εγώ είμαι πάρα πολύ δυνατός στα κρουστά, αλλά και διότι η παρουσία μου σ’ αυτή τη φάση είναι απαραίτητη. Και με έψησε μιμούμενος την φωνή του Προέδρου της Δημοκρατίας – την οποίαν άλλωστε είναι πολύ εύκολο να μιμηθεί κανείς γιατί μοιάζει με του Χάρυ Κλυν – και με ξεγέλασε ότι θα είναι όλοι εδώ, η Μερκούρη, ο ίδιος, ακόμη και ο Οδυσσέας Ελύτης! Γί αυτό εξάλλου ντύθηκα καλά.
Φανταστείτε λοιπόν την απογοήτευση μου όταν φθάνοντας προ ολίγου και απευθυνόμενος σε έναν κύριο τον οποίο επειδή φερόταν ευγενέστατα με όλους θεώρησα όπ είναι Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, αλλά μου συστήθηκε ως Μίνως Βολανάκης, πληροφορήθηκα ότι το μόνο που έχω να κάνω είναι να προλογίσω, λέει, μιαν ορχήστρα νέων μουσικών, που κρίνοντας από το όνομα της, οφείλω να σας πω, ότι δεν είναι διόλου προοδευπκή.
Μάλιστα. Σας φαίνεται τερατώδες. Τρομερό.
Και τι θα λέγατε αν σας εμπιστευόμουνα ότι ανάμεσα στα μέλη αυτής της ορχήστρας, αναγνώρισα ήδη δυό – τρία φρικιά, τα οποία όλως τυχαίως είχα συναντήσει προ καιρού σε μια ταβέρνα δίπλα στον Παναθηναϊκό να μαζεύουν φραγκοδίφραγκα με το πιατάκι, με τους μπαγλαμάδες υπό μάλης. Φαντάζεσθε ότι το έκαναν από κάποια ιδεολογία; Ότι μπορεί να ήσαν μαθητές του Ραζνίς; Ή ινδουιστές γκουρού; Φαντάζεσθε ότι έστω το έκαναν από μίαν ανάγκη, να πούμε, αμεσότητος, γραφικότητος έστω, ή μέσα στα πλαίσια μιας επιστροφής στις ρίζες;
Μην αυταπατάσθε. Το κάναν μόνο και μόνο επειδή ήσαν άφραγκοι.
Το ρεπερτόριο τους , λαϊκό. Λαϊκό λέγοντας, χυδαίο λαϊκό. Χωρίς αυτό το… απαραίτητο φιλτράρισμα, αυτό το λούστρο που τόσο απαραίτητο είναι για να μπορούμε να ακούμε την μουσική του απλού λαού ευπρεπώς, όπως μας απέδειξαν οι μεγάλοι μας έντεχνοι συνθέτες, αλλά και ο Ξαρχάκος και ο κος Μαρκόπουλος, ακόμη και ο Ανδριόπουλος. Άνθρωποι, οι οποίοι ακριβώς κατέβηκαν από το υψηλό τους επίπεδο, για να πλησιάσουν το λαό και εν συνεχεία να τον ανεβάσουν.
Και γιατί να τον ανεβάσουν;
Τι ανάγκη είχε αυτή η μουσική, η αιωνίως αντιστεκόμενη απέναντι στους ιδεολόγους, που σαν Προκρούστες, κρύβανε πάντοτε ό,τι είναι φριχτό και θαυμάσιο μέσα σ’ αυτήν; Δεν το επιχείρησαν μια και δυό φορές. Το επιχείρησαν το ’40 κηρύσσοντας την σε παρανομία. Το επιχείρησαν με μεγαλύτερη επιτυχία το ’50, μεταβάλλοντας την σε αισθητικό μπιμπελό, για να επιπλώσει μια κουλτούρα ελληνική, κοιταγμένη απ’ τη μεριά των τουριστικών μας νησιών. Το επανάλαβαν με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία το ’60, θεωρώντας την σαν μια απόδειξη ότι ο λαός δεν θέλει τίποτε άλλο, εκτός απ’ το μεροκάματο και την νίκη του κόμματος, Και τέλος κόντεψαν πια να την εξοντώσουν το 70, όταν ειδικοί επιστήμονες και ρεμπετολόγοι, την μετέβαλαν σε μουσειακό είδος, αφαιρώντας της έμμεσα το δικαίωμα να επικοινωνεί μαζί μας και να μας λυτρώνει.
Και τότε ήρθαν τα παιδιά!
Πρόβαλαν απ’την πιο σκοτεινή γωνιά της Τερατούπολης, σαν τους τρεις παίδες εν καμίνω, τραγουδώντας και κρατώντας στα χέρια τους το φωταγωγημένο καραβάκι της λαϊκής μας μουσικής, της μιας, ενιαίας και αδιαιρέτου, όπως κι αν λέγεται, όπου κι αν ακούστηκε, στα σφαγεία των αρχών του αιώνα, στα γκέττο της σύγχρονης εσωτερικής μετανάστευσης, πάντα μεταβάλλοντας την κόλαση σε δροσερό αεράκι, σε έκφραση ερωτική, φανταστική, ικανή να αλλάξει τον κόσμο, φανερώνοντας μια ζωή που ζει με την ψυχή της μάλλον παρά με το μεροκάματο.
Σπάνια έχω γνωρίσει μουσικούς τόσο συνδεδεμένους μπροστά στο αντικείμενο της δουλειάς τους, ικανούς να δουλεύουν ασταμάτητα, μέσα σε μια ζωή όπου οι λιακάδες είναι μικρές και σύντομες κι ακολουθούν μεγάλες πολλές σαιζόν, χωρίς ανταμοιβή κι ασφάλεια
Σταθεροί στην τέχνη τους, σταθεροί και στη φιλία.
Νάτοι! Είναι ο Στράτος Στρατηγόπουλος, κιθάρα – φωνή. Ο Γιάννης Εμμανουηλίδης, μπουζούκι και φωνή. Ο Άγγελος Σφακιανάκης, μπαγλαμά, τουμπελέκι και φωνή, Οι τρεις τους αποτέλεσαν τη βάση της Οπισθοδρομι¬κής Κομπανίας το 78. Προσετέθη το 79 η δακτυλογράφος – τραγουδίστρια Ελευθερία Αρβανιτάκη, τώρα πια μόνον τραγουδίστρια και σκέτη Ελευθερία. Το τελευταίο καλοκαίρι η Κομπανία πλουτίστηκε από την Ελένη Καλαντζοπούλου, η οποία έμαθε κλαρίνο αφού έφυγε απ’ το Ωδείο, ακολουθώντας την οικογένεια των Σουκαίων σε λαϊκά κέντρα της Εθνικής οδού και σε άλλα πανεϊρια, για νάρθει εν τέλει στην Κομπανία προς αγαλλίαση των μελών της, που ελπίζω να την συμμεριστείτε. Επίσης ο Λάμπρος Καρελάς, ακκορντεονίστας, τραγουδιστής και χορευτής, που μεταπήδησε από το Λύκειο των Ελληνίδων προτιμώντας τις Ελληνίδες εν γένει. Πιο καινούργιο μέλος της Κομπανίας είναι ο Θανάσης Μπόμπορας, μπουζούκι, που κατέπλευσε το φθινόπωρο.
Όπως βλέπετε η Οπισθοδρομική Κομπανία αυξάνεται και πληθύνεται αλματωδώς και ελπίζω σύντομα να είστε όλοι μέλη αυτής της εκτυφλωτικής συντροφιάς, και ως τότε καλή αντάμωση.
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ (Πρόλογος στη συναυλία της Οπισθοδρομικής Κομπανίας στις Γιορτές των Βράχων, Σεπτ. ’81)